فلسفه پزشکی: ضرورت فراموش‌شده در آموزش علوم پزشکی

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات پزشکی مبتنی بر شواهد، پژوهشکده مدیریت سلامت و ارتقای ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران

2 مرکز تحقیقات آموزش علوم پزشکی، پژوهشکده مدیریت سلامت و ارتقاء ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران

3 دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران

4 کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران

چکیده

مقدمه: فلسفه پزشکی حیطه‌ی هم‌پوشانی دو علم فلسفه و پزشکی است. این علم با طرح پرسش‌های بنیادین، مفاهیم نهفته در پدیده‌های آشکار و نهان پزشکی و روابط میان آن‌ها را بررسی می‌کند. در این مقاله سعی شده‌است تا با مرور جنبه‌های مختلف فلسفه و پزشکی، تبیین ضرورت آموزش توأم این علوم و بررسی وضعیت آموزش فلسفه‌ی پزشکی در ایران و جهان، بر اهمیت این موضوع تاکید کرده و راهکارهایی عملی جهت رفع نواقص موجود ارائه شود.
روش کار: با بهره‌گیری از کلیدواژه‌های مرتبط با فلسفه، اخلاق، آموزش، تدریس، پزشکی، علوم پزشکی و معادل‌های انگلیسی آن‌ها، جست‌ و جوی جامعی در پایگاه‌های Magiran، SID، Noormags، Iranmedex، Google Scholar، Scopus و Embase انجام شد. نتایج جست ‌و جو تا پایان بهمن‌ماه 1399 برای پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی و تا پایان ماه فوریه 2021 برای پایگاه‌های اطلاعاتی انگلیسی استخراج شده، بر اساس هم‌خوانی با موضوع پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و تمام مقالات با موضوع مرتبط مورد ارزیابی و بررسی نقادانه قرار گرفتند. سپس، با طبقه‌بندی نتایج، تعیین وجوه افتراق میان مقالات و با توجه به مطالعات پیشین، مؤلفه‌های پژوهش تعریف شده و مورد تحلیل قرار گرفتند.
نتایج: پس از استخراج مؤلفه‌های اصلی مرتبط با موضوع و منطبق بر مفاهیم کلیدی آن از میان مقالات انتخابی، نتایج پژوهش در چهار حیطه‌ی فلسفه‌ی پزشکی، جایگاه فلسفه‌ی پزشکی در عرصه‌های جهانی، فلسفه‌ی پزشکی در ایران و رویکردهای تلفیق فلسفه و آموزش پزشکی ارائه شدند.
نتیجه گیری: با شناخت جایگاه و ارزش‌های فلسفه‌ی پزشکی می‌توان از مزایای آموزش توأم پزشکی و فلسفه بهره برد. نتایج به‌دست‌آمده از ارائه‌ی دوره‌های آکادمیک فلسفه‌ی پزشکی در مراکز آموزشی سراسر جهان، مؤیّد مزایای ادغام فلسفه در آموزش علوم پزشکی می‌باشند.

کلیدواژه‌ها