چکیده

 
با ورود به عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات، حوزه آموزش از نخستین نهاد هایی است که دستخوش تحولات اساسی شده است. کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش سبب شده است تا محیط های آموزشی به سوی مجازی شدن سوق داده شوند. این امر با وجود فرصت های بی شماری که به وجود می آورد، یک مشکل عمده در آموزش به طور اعم و آموزش الکترونیکی به طور اخص ایجاد می کند و آن؛ عدم ارتباط و تعامل حضوری بین یاد دهنده و یاد گیرنده است. از آنجایی که وجود تعامل حضوری در آموزش الکترونیکی به ویژه در بعضی دروس عملی که به طورجدی به آزمایشگاه ها و رسانه های مختلف متکی هستند، از ضروریات می باشد، این مشکل بیش از پیش جلوه گر می شود. راه حلی که آموزش الکترونیکی برای مواجهه با این مشکل اتخاذ نموده است «رویکرد آموزش ترکیبی» است. آموزش ترکیبی به طور کلی به معنای بهکارگیری بیش از یک روش، راهبرد، تکنیک یا رسانه در امر آموزش، جهت ارائه محتوا و مطالب آموزشی است. این شیوه از آموزش به عنوان موج دوم آموزش های مجازی، توسط مارش و دیگران درسال ۲۰۰۳مطرح شده است و به عنوان رویکرد جدیدی در برنامه ریزی آموزشی مطرح می باشد که در آن برای آموزش، از ترکیبی از تجهیزات الکترونیکی و حضوری و نیز ترکیبی از شیوه های دانشجو محور و استاد محور استفاده می شود. به عبارتی این رویکرد قادر به ایجاد ساختارهای چند وجهی مجزا با هماهنگی کلیه فاکتور های مجموعه آموزشی در کنار بکارگیری تئوری ها و تکنیک های نوین آموزشی، نرم افزار های آموزشی، وب و... درراستای خلق مجموعه های آموزشی- یادگیری مشارکتی از راه دور می باشد. این رویکرد سعی دارد اصول یادگیری شناختی و ساختن گرایی اجتماعی را با هم تلفیق نموده و عناصر سه نظام آموزشی آگاهی دهنده، توانایی دهنده و خلاق را یک جا گرد هم آورد. بکارگیری این شیوه آموزشی درسیستم آموزش الکترونیکی مزایایی همچون دستیابی به کیفیت بالای یادگیری با تلفیق تکنولوژیهای ارتباطی– اطلاعاتی در درون مجموعه های یادگیری متنوع درجهت حمایت ازآموزش حضوری و مجازی، کاهش هزینه های دستیابی به اطلاعات بنیادی و پر هزینه مورد نیاز در پژوهش های تخصصی، منعطف نمودن فرآیند سازماند هی و ارائه مواد آموزشی توسط اساتید، قرار دادن فراگیر به عنوان محور فرآیند یادگیری آن هم با ایجاد یک سری چالشهای ذهنی، دخالت دادن فراگیران در سازماندهی امور آموزشی، تشریح واضح محتوی دروس، ارزشیابی و ملاکهای آن، کوتاه تر شدن منحنی یادگیری برای کل فراگیران، تقویت فعالیت های فراگیران با بهره گیری از روش حل مسئله و پرسش گری با استفاده از تعاملات گروهی و رقابت سالم در ساختاری پویا و... را به همراه خواهد داشت. با عنایت به ضرورت مبحث عنوان شده و لزوم بکارگیری این شیوه از آموزش درسیستم آموزش الکترونیکی، در این مقاله تلاش شده است مفاهیم، مبانی، روش ها و نیز مزایای کاربرد آموزش ترکیبی در آموزش الکترونیکی مورد بحث قرار گیرد.
 آموزش سنتی، آموزش مجازی، آموزش ترکیبی